Erdoğan ILDIZ    Aydınlık Gazetesi - Makale İletişimİletişim
 
 

 Giriş  Yayınlar Genel Açıklama Sayfası
  Mesleki 
 
  Felsefi
  Hikaye
  Şiir

 Türk Halıcılığının Sorunları ve Çözüm Önerileri
Sayfalar
1 2 3 4 5
6 7

8

9 10
11 12 13 14

15

16 17      

 

 

   

D)  El dokuması yaygılarda yıkama işlemi ile ilgili stok ve çeşit sorunları ve çözüm önerileri :

 

Halı üretimi sonbahar ve kış aylarında cereyan eden sezonluk bir üretimdir. Yaz aylarında köylü, hasatı ile uğraşmak zorundadır. Üretimin arttırdığı aylarda yıkama haneler ful kapasite çalışsalar bile, yıkama hanelerde yığılma olmaktadır. Yüksek para maliyeti ile çalışan ülkemizde, yıkama hanelerde geçen ve 2 ay bekleme süresini bulan bu zaman süreci, halıcılığımıza bir takım lüzumsuz maliyetler getirmektedir. Yıkama haneler, başka tekstil ürünlerinin yıkanmasında da kullanılabilir. Alternatifler çoğalınca bu alana yatırımlar artacaktır. Artan yıkama hane sayısı yığılmaları önleyecek, bu da lüzumsuz maliyetleri ortadan kaldıracaktır. Yıkama çeşitlerinin standarda bindirilmesi de zorunludur. Mevcut durumda 1-Düz yıkama, 2- Eskitme yıkama, 3- Altın yıkama gibi bazı normlar mevcuttur. Ancak bunların standartları belli değildir. Tarif el yordamı ile yapılmaktadır. Yıkama servisinde ürün çeşitlendirerek standartlar ortaya çıkarılırsa pazarlama daha rantabıl olacaktır.

         El dokuması yaygılarda yıkama potansiyeli, dünyadaki konumuz göz önüne alınarak hesap edilmelidir. Geri kalmış Uzak Asya ülkeleri ve Çin malı Avrupa’da yıkanmaktadır. Avrupa’da yıkama pahalı ve bekleme süresi uzundur. Geçici ithalat mevzuatı iyi düzenlenirse diğer ülkelerin halılarını da Türkiye’de yıkamak mümkündür.

 

E)  El dokuması yaygıların yıkanmasında parasal sorunlar ve   çözüm önerileri :

 

Günümüzde yıkama işlemlerinde çalışanlar mesleği usta, çırak ilişkileri ile öğrendiklerinden, ustalaşan kişi, maddi bir destek bulduğunda, derme çatma bir işletme açarak işe soyunmaktadır. Ülkemizde diğer tekstil sektörlerinin ihtiyacına yönelik, dünya pazarlarının ihtiyacına cevap verecek şekilde kurulmuş halı yıkama fabrikaları mevcut değildir. İşte ihracatçıya teşvik burada verilmelidir. İhracatçı hem yıkamasının kaliteli olmasını sağlayacak hem de yıkama hanesine değişik ülkelerden halı ve tekstil ürünlerini yıkamak üzere bağlantı kuracaktır. Konunun mevzuat yönü ile önünün açılmasında büyük yarar vardır.

 

F)  El dokuması yaygılarda yıkama konusunda fiyat sorunları ve çözüm önerileri:

 

Halıcılıkta yıkama maliyeti, hem malın değerinin yaklaşık %5’ine tekabül etmektedir. Büyük kapsamlı kuruluşlarla bu maliyet aşağı çekilebilir. Yıkama için gerekli hammaddenin ithalatı vakıf kanalı ile yapılabilir ve bu hem kaliteli kimyasal maddelerin sektöre girmesini sağlar, hem fiyatı düşürür, hem standartların oluşmasını sağlar, hem de yıkamanın kaliteli olmasına zemin hazırlar. Ayrıca, vakfa gelir getirir.

 

VIII. EL DOKUMASI YAYGILARDA TOPLAMA İŞLEMİ YAPAN ESNAF VE TOPTANCILARIN ÖNEMİ KONU İLE İLGİLİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

 

Konunun önemi : El dokuması yaygıların üretimi, üretilen yaygıların toplanması ve toptancı esnafı intikali bir takım özellikler arz etmektedir. Bu konunun iyi tanımlaması gerekir. Bu zincir, halıcılık sanatının zorunlu bir halkasıdır. Her ne metotla üretilmiş olursa olsun yaygılar bazı aşamalardan geçerek ticari bir emtia haline gelirler. Önce bunu görmekte yarar vardır. Türkiye’de halı ve kilimin dokunduğu yaklaşık bir tahminle 20.000 köy mevcuttur. Bu köyde insanlar ya kültürel dürtülerle ya da ticari dürtülerle el dokuması yaygı üretmektedirler. Üretilen bu yaygılar genellikle tezgahtan çıktığı an ticarete konu olmaz. Üreten, bir süre ürettiği yaygıyı ya zevkine varmak için ya da ekonomik sebeplerden kullanır. Bu, üretenin bir yerde banka hesabı gibidir. Paraya ihtiyacı olduğu anda, hesabına gelirse satar. Satın alan, satanı okşamak durumundadır. Üreten, sanatına saygı duymayan, sanatını övmeyen kişiye genellikle yaygısını satmaz. Yani, el dokuması yaygı toplamak bir tür sanattır. Bunu herkes yapamaz. Genellikle arada aracılar vardır. Bunlar satanı ve alanı, alış-satış işlemine hazırlarlar, bir yerde çöpçatanlık yaparlar. Bu toplayıcılar, topladıkları malları toptancı tüccara ulaştırırlar.  Toptancı tüccar bu aracı toplayıcılarla iyi geçinmek zorundadır. Toptancı, toplanan malın genellikle hepsini almak zorundadır. Gelen malı yıkatır, tamir ettirir. Bu malı ihracata veya iç piyasada perakende mal satan esnafa hazırlar. Bu emtianın faturalanması imkansız gibidir. Genellikle konunun tarafları bilinçsiz ve belge düzenine sıcak bakmamaktadırlar. Toptancı tüccar çeşitli sıkıntılarla aldığı malı belgeler, iç ve dış piyasa alıcılarına hazır hale getirir. Ayşe’nin evinden Liza’ nın evine yolculuk eden halının serüveni muhakkak bu tür bir süreçten geçmektedir.

 

A)  El dokuması yaygılarda toptan zinciri ile ilgili konularda personelle ilgili sorunlar ve çözüm önerileri :

 

Toptancıya malın intikaline kadar geçen dönem çok sıkıntılı ve çileli bir evredir. Bu işlevi gören kişiler kırsal kökenli ve çok az bir eğitime sahip kişilerdir. Bunların sıkılması, yurdumuza döviz girdisini etkilemektedir. Bunları bir eğitime  tabi tutmak da mümkün değildir. Bunların bünyelerine göre işleyişi ayarlamak ülkenin yararınadır. Her sıkıcı önlem, kaş yapayım derken göz çıkarmaktadır. Toptancı tüccarın olayı regüle etmesine fırsat tanımak, konuda en akılcı yaklaşımdır. Bu esnafın yönlendirilmesi, soruna akılcı çözüm bulunması, konunun en can alıcı noktasıdır.

B)  El dokuması yaygılarda toptan zinciri ile ilgili konularda adresle ilgili sorunlar ve çözüm önerileri :

 

Pek çok toplayıcı, hangi malı, nereye satacaklarını bilmekte güçlük içindedir. Bir dergi kanalı ile adreslerin netleştirilmesinde yarar vardır. Halıcılık da doktorluk gibidir. Çeşitli firmaların uzmanlaştıkları alanlar vardır. Bu uzmanlar konusunda alan ve satanların aydınlatılması şarttır. Bu hem fiyatlar üzerinde etkili olacak hem de işi hızlandıracaktır. Netice itibarı ile bir müesseseye giren malın, o müesseseden çıkış sürecinin kısa oluşu, o kuruluşun başarısını simgeler. Bu adres sorunu yüzünden, mal lüzumsuz yere, genellikle zaman kaybetmektedir. Dünya halıcılığının “HALI” adlı bir dergisi mevcuttur. Ancak, bu İngilizce yayınlandığından, Türkiye’de toplayıcılar tarafından okunamamakta, halka ulaşamamaktadır. Milyonlarca kişiyi ilgilendiren el dokuması yaygılar konusunda Türkçe bir derginin olmaması, büyük eksikliktir. Böyle bir derginin çıkarılmasına Halıcılık Vakfı öncülük edebilir. Bu yayın, hem halkın, hem aracıların bilinçlenmesine hizmet edecektir. Malını satmak isteyen eski veya yeni halı sahibi, hem adresler hem de malının değeri hakkında aydınlanacak, halıcılığımız daha sıhhatli bir yörüngeye oturacaktır.

 

C)  El dokuması yaygılarda toptan zinciri ile ilgili konularda slogan sorunu ve çözüm önerileri :

 

En eski sanat dallarından biri olan el dokuması yaygı üretimine ve ticaretine aracılık eden esnaf ve tüccarımız, bugüne kadar herhangi bir standardı yaratamamışlar veya belirli bazı standartları  da benimseyememişlerdir. Sektördeki kültür düzeyi buna müsait değildir. Diğer taraftan bu belirsizlikten yarar umarak, köylü kurnazlığı ile kazancını artırmak sevdalılarının sayısı da az değildir. Artık bu yaklaşımı aşmanın zamanı gelmiştir. Bu ufak uyanıklıklar, sektöre zarar vermektedir. Standardı olmayan konunun öğretilmesi de zor bir konudur. Kıstasları olmayan her konu, lüzumsuz zaman kaybına neden olmakta, ticareti de zorlaştırmaktadır. En kısa zamanda kalite tarif edilmeli, ürüne birtakım kategoriler getirilmelidir. Aşağıda kategori konusunda verdiğimiz taslak, halıcılarımız  tarafından tartışılmalı ve herkesin görüş birliğinde olduğu bir standart belirlenmeli ve bu ilan edilmelidir. Sloganımız " dürüst standart " olmalıdır. Bu standardı benimseyecek toptancı, ihracatçı tüccardır. Zincirin bu halkası konuya sahip çıkmalı, standartları benimsemeli, ona göre iş tutmalıdır.

            

 

Sayfa 10

 
 
 

1

2 3 4 5 6 7
 

8

9 10 11 12 13 14

15

16 17        


 

© Erdoğan ILDIZ, Her hakkı saklıdır, yazılı izin olmadan çoğaltılamaz ve dağıtılamaz