Erdoğan ILDIZ    Aydınlık Gazetesi - Makale İletişimİletişim
 
 

 Giriş  Yayınlar Genel Açıklama Sayfası
  Mesleki 
 
  Felsefi
  Hikaye
  Şiir

 Kilim Öğretmeni ve Usta Dokuyucusunun El Kitabı
Sayfalar
1 2 3 4 5
6

 

 

 

a.      Germe tezgah: Bu tezgah tipi kilimciliğimizde çok yaygın olarak kullanılmamaktadır. Bu tezgâhlarda  dokunan kilim arkaya kaydırılarak dokumaya devam edilir. Sarma tezgahlarda tezgah dışında bir çözgü aparatında hazırlanan çözgüler, germe tezgahta ise tezgahın üstünde hazırlanırlar. Ürünün sıhhatli olması, çözgünün sıhhatli yapılmasına bağlıdır. Bu bağlamda, germe tezgahta çözgünün hazırlanışını, bu fasılda açıklamakta fayda var.

     Germe tezgahta çözgü yapmanın esasları:

Çözgü yapma, hazırlık ve uygulama olmak üzere iki aşamadan meydana     gelmektedir.

    ba) Hazırlık: Çözgüsü yapılacak kilim için ekip hazırlanır. Genelde ufak boylar hariç çözgü işlemi için birden çok kişi gerekmektedir. Tezgah ekibin ayakta çalışmasına olanak sağlayacak bir konuma yerleştirilir. Çözülecek çözgü yere paralel konumda sallanmayacak, kaymayacak, leventlerin bir biri arasındaki ölçüyü  bozmayacak şekilde sağlam monte edilmelidir. Kilimin ebadına göre alt ve üst leventlerin arası hassasça ayarlanıp, sabitleştirilmelidir. Gücünün sağına gelmek üzere alt levente çok yakın bir şekilde çözgü gücüsü konulmalı, her iki başından yan leventlere geçici olarak sıkıştırılmalıdır. Alt, üst levent ve  çözgü gücüsünün üstü, kilim ebadı göz önüne alınarak 10’ar cm aralıklarla çizilmelidir. Böylelikle çizgiler yardımı ile kilim kalitesine göre çözgü tellerini yerleştirip her 10 cm’de çözgümüzü kontrol etme olanağına kavuşuruz. İyi çözgü, çözgüye başlandıktan sonra hiç ara vermeden veya en az ara vererek bitirilen çözgüdür. Bu sebepten dolayı çözgüye başlamadan, çözgü çözme esnasında ihtiyaç duyacağımız tüm zaruri ihtiyaç maddelerini, araç ve gereçleri çözgü mahallinde hazır etmemiz gerekir. Çözgü çözme anında kullanılmak üzere özellikle,

-Makara veya bobine sarılmış yetecek kadar çözgülük,

- Metre, kalem, kağıt, keser, pamuk ipi, takoz vs,

gibi malzemeler çözgücünün eli altında olmalı, çözgü işlemi bitene kadar ekibin konsantrasyonu dağılmamalıdır.

 bb- Çözgü yapma işlemi : Çözgücü olarak çözgülük sarılı makara elimizde tezgahımızın alt ve üst leventlerine yanlızca vücut hareketi ile kolayca sarabileceğimiz yerimizi almalıyız. Çözgümüzün ucunu çözgü gücüsünün üstündeki ilk çizgiye bağlarız. Sağımızda çözgü gücüsünün yakınında olan alt leventlerin üstünden u dönüşü yaparak karşısındaki üst leventin altında u dönüşü yapıp,karşıdaki alt leventin altından u dönüşü yapıp,çözgü gücüsünün üstünden  u dönüşü ile geriye dönüp alt leventlerin üstünden u dönüşü yapıp karşıdaki üst leventin altından u dönüşü ile çözgü gücüsünün üstünden u dönüşü ile geriye dönüp üst leventin üstünden u dönüşü yaparak karşıdaki alt leventin altından u dönüşü ile çözgü gücüsünün üstünden u dönüşü ile,geriye dönüp alt leventin üstünden u dönüşü ile karşıdaki üst leventin altından u dönüşü ile çözgü gücüsünün üstüne geliriz. Bu turlar sistematik olarak devam eder. Kilimimiz için gerekli olan tel sayısı elde edildiğinde işlem biter. Gereği kadar tel çekildiğinde,çözgü ipimizin uçunu çözgü gücüsüne bağlar çözgü çözme işlemini tamamlarız.

GERME TEZGAHTA ÇÖZGÜNÜN YAPILIŞI  

 

 

 

 

c. Yatay Tezgah: Genellikle Yörükler tarafından kullanılan bu tezgah çeşidi,düzenli üretimi hedefleyenler tarafından tercih edilmeyen bir tezgah türüdür. Bu nedenle bu tezgah türünün sadece bir resmini vermekle yetiniyoruz


                                                 YATAY YÖRÜK TEZGAHI  

 

1.3.           ÇÖZGÜ APARATI:

Çözgü çözmek için yurdumuzun farklı yörelerinde farklı uygulamalar yapılmaktadır. Bu yöntemleri şu şekilde özetlemek mümkündür:

1-     Taş duvara iki kazık çakılarak, bu kazıklar etrafında yapılan çözgüler;

2-     Yere iki kazık çakılarak elde edilen çözgüler;

3-     Beton zeminde açılan deliklere boru takılarak elde edilen çözgüler;

4-     20x20 ve çözgü uzunluğunda  boyu olan kalasa  2 adet boru monte ederek, borunun biri sabit, diğeri istenilen boya ayarlanabilen ikinci boru ile yapılan çözgüler;

5-     Profil demirden yapılmış çözgü aparatında yapılan çözgüler;

6-     Makine ile çözgü yapabilen, metalden mamul gelişmiş aparatlarda yapılan çözgüler.

Sayfa 2

 
 
 

1 2 3 4 5 6
 


 

© Erdoğan ILDIZ, Her hakkı saklıdır, yazılı izin olmadan çoğaltılamaz ve dağıtılamaz